"آیین‌نامه طرح هندسی راه‌های برون‌شهری"
ضابطه شماره 1-۸۰۰
استفاده از ضوابط، معيارها و استانداردها در مراحل مطالعه و طراحي، اجرا، بهره‌برداري و نگهداري طرح‌هاي توسعه‌اي كشور به لحاظ توجيه فني و اقتصادي طرح‌ها، كيفيت طراحي و اجرا، عمر مفيد و هزينه‌هاي نگهداري و بهره‌برداري، از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد. نظام فني و اجرايي كشور، به كارگيري معيارها، استانداردها و ضوابط فني در مراحل تهيه و اجراي طرح و نيز توجه لازم به هزينه‌هاي نگهداري از طرح‌ها را مورد تأكيد جدي قرار داده است.
عناوین کلی این نشریه:
فصل 1_ کلیات
نشریه 415 تحت عنوان “آیين‌نامه طرح هندسي راههاي ایران” به عنوان یکي از دستورالعمل‌هاي بسيار مهم سازمان برنامه و بودجه بوده و اصلي‌ترین مرجع طراحي راه در کشور، قدمتي طولاني داشته است. در ابتدا مهندسان خارجی بر اساس ضوابط کشور خودشان براي راههاي ایران طراحی راه می‌نمودند و لذا دستورالعمل مدونی در خصوص طراحی مسير وجود نداشت و هر شرکت بر اساس آن که چه مليتی داشته است ضوابط و حتی واژگان خود را استفاده می‌نمود…
فصل 2_ تعریف‌ها و اختصار‌ها
فصل 3_ طبقه‌بندی راه‌ها
طبقه‌بندى راه‌ها براى تأمین نیازهاى طراحى مهندسان، تصمیم‌گیرى مدیران، برنامه‌ریزي متولیان بهره‌برداري و استفاده‌کنندگان- از نقطه نظرهاى مختلف و براي کاربردهاي گوناگون- امرى ضرورى است. طبقه‌بندي عملکردي، طبقه‌بندي بافتی، طبقه‌بندي بر اساس عوارض طبیعی منطقه، تقسیم بندي کشوري (ملی و استانی) و شماره‌گذاري راه‌ها از انواع مختلف طبقه‌بندى راه‌ها محسوب می شوند. در این دستورالعمل ترکیب طبقه‌بندي عملکردي و بافتی، چارچوب جدیدي جهت طراحی هندسی ایجاد کرده است
فصل 4_ معیارها و عوامل کنترل‌کننده طرح
طراح هندسه مسیر باید شناخت کافی از عوامل مؤثر بر طرح مسیر مانند محیط، کاربران، خودروها و غیره داشته باشد. همچنین باید نکات مربوط به اجرا مانند ساخت مرحله‌اي مسیر و یا محل‌هاي تامین و یا انبارکردن مصالح را مورد توجه قرار دهد. مجموعه این عوامل تحت عنوان معیارها وکنترل‌هاي طراحی لحاظ شده است…
فصل 5_ اجزای طرح هندسى راه‌ها
مسیر راه تأثیر شگرفی بر محیط زیست، ساختار اجتماع مجاور راه و استفاده‌کنندگان راه دارد. امتداد افقی و قائم مسیر شامل انواع اجزای طراحی متنوعی است که با هم ترکیب میشوند تا تسهیلاتی را ایجاد کنند که به طور ایمن و کارا خدمت‌رسانی کند و با عملکرد در نظر گرفته شده تسهیلات سازگار باشد. هر یک از اجزای طرح باید آن چنان مکمل اجزای دیگر باشد که طرحی منسجم، ایمن و کارا ایجاد گردد. این اجزا در این فصل بررسی میشوند…
فصل 6_ مقاطع عرضی
مقاطع عرضى، بسته به عملكرد راه، پستی و بلندي منطقه و موقعيت قرارگرفتن در مسير (مستقيم يا قوس افقی با بربلندي) يا در سازه‌هاي راه متفاوت است. طبقه‌بندى راه در تعيين تعداد و عرض خط‌هاى عبور، عرض شانه، شيب شيروانى، وجود يا عدم وجود ميانه تأثير دارد و همچنين قوس افقی در تعيين ميزان تعريض خط عبور و بربلندى اثر مىگذارد. به مجموع شانه و سواره‌رو كف راه اتلاق میشود و فاصله بين بر كف راه تا بر حريم، كرانه ناميده میشود…
